۲. فعالیت و تحرک

فعالیت و تحرک پس از اسکلروتراپی برای جلوگیری از لخته شدن خون و تسریع روند بهبودی بسیار مهم است.

چرا فعالیت و تحرک مهم است؟

*   بهبود گردش خون:** فعالیت عضلات پا به پمپاژ خون به سمت قلب کمک می‌کند و از تجمع خون در رگ‌های درمان شده جلوگیری می‌کند.
*   پیشگیری از لخته شدن خون:** حرکت منظم از ایجاد لخته خون در رگ‌های آسیب‌دیده جلوگیری می‌کند.
*   کاهش تورم:** فعالیت به تخلیه مایعات اضافی از بافت‌ها کمک می‌کند و تورم را کاهش می‌دهد.

دستورالعمل فعالیت و تحرک:

*   پیاده‌روی روزانه:** بلافاصله بعد از درمان، پیاده‌روی روزانه را شروع کنید. حداقل ۳۰-۶۰ دقیقه پیاده‌روی با سرعت متوسط توصیه می‌شود.  پیاده‌روی را می‌توانید به چند نوبت کوتاه‌تر در طول روز تقسیم کنید.
*   اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی مدت:** از نشستن یا ایستادن طولانی مدت (بیش از یک ساعت) به مدت چند روز خودداری کنید. اگر مجبور به نشستن یا ایستادن هستید، هر نیم ساعت یک بار، پاها را کمی حرکت دهید یا قدم بزنید.
*   حرکات پا:** در حالی که نشسته‌اید یا ایستاده‌اید، پاهای خود را به طور منظم حرکت دهید. مچ پا را بچرخانید، انگشتان پا را به سمت بالا و پایین حرکت دهید و عضلات ساق پا را منقبض کنید.
*   اجتناب از ورزش‌های سنگین:** تا ۳ روز پس از تزریق از ورزش‌های شدید (دویدن، پریدن، وزنه‌برداری و…) خودداری کنید. ورزش‌های سبک مانند یوگا و پیلاتس با احتیاط و با مشورت پزشک قابل انجام هستند.
*   بالا نگه داشتن پاها:** هنگام استراحت، پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا تورم کاهش یابد.

نکات مهم:

*   به بدن خود گوش دهید. اگر احساس درد یا خستگی کردید، استراحت کنید.
*   به تدریج شدت و مدت فعالیت خود را افزایش دهید.
*   با پزشک خود در مورد نوع و میزان فعالیت مناسب برای خود مشورت کنید.



۳. مراقبت پوست و محل تزریق

مراقبت مناسب از پوست و محل تزریق برای جلوگیری از عفونت و تسریع روند بهبودی بسیار مهم است.

دستورالعمل مراقبت از پوست و محل تزریق:

*   تمیز و خشک نگه داشتن محل تزریق:** محل تزریق را همیشه تمیز و خشک نگه دارید.
*   عدم شستشو تا ۲۴ ساعت:** تا ۲۴ ساعت پس از تزریق محل تزریق را نشویید. بعد از ۲۴ ساعت، دوش بسیار کوتاه با آب ولرم مانعی ندارد، اما از استفاده از صابون‌های قوی یا لوسیون‌های معطر خودداری کنید.
*   اجتناب از قرار گرفتن در آب گرم:** تا ۷۲ ساعت پس از تزریق از قرار گرفتن در وان آب گرم، استخر، سونا و جکوزی پرهیز کنید. این مکان‌ها می‌توانند خطر عفونت را افزایش دهند.
*   عدم ماساژ، خاراندن یا ضربه زدن:** ماساژ شدید، خاراندن یا ضربه زدن به محل درمان ممنوع است. این کار می‌تواند باعث التهاب و آسیب به رگ‌های درمان شده شود.
*   خشک کردن آرام محل تزریق:** در صورت ترشح، با دستمال یا گاز استریل به‌آرامی خشک کنید. از مالیدن یا فشار دادن محل تزریق خودداری کنید.
*   استفاده از کرم ضد آفتاب:** حتماً در معرض نور آفتاب، تا ۶ هفته پس از تزریق از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ روی محل استفاده کنید. نور آفتاب می‌تواند باعث تیرگی پوست در محل تزریق شود.

نکات مهم:

*   اگر علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، درد شدید، ترشح چرکی یا تب را مشاهده کردید، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   از استفاده از هرگونه کرم یا لوسیون بر روی محل تزریق بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
*   اگر پوست شما خشک شد، از یک مرطوب کننده ملایم و بدون عطر استفاده کنید.

۴. کنترل درد و مصرف داروها

تجربه درد یا ناراحتی خفیف پس از اسکلروتراپی طبیعی است. در اینجا نحوه کنترل درد و مصرف داروها توضیح داده شده است.

دستورالعمل کنترل درد:

*   استامینوفن:** در صورت لزوم، فقط استامینوفن (پاراستامول) مصرف کنید. استامینوفن به کاهش درد و تب کمک می‌کند.
*   اجتناب از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):** مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین) تا ۲۴ ساعت اول توصیه نمی‌شود، مگر با دستور پزشک. این داروها می‌توانند خونریزی را افزایش دهند و روند بهبودی را کند کنند.
*   کمپرس سرد:** استفاده از کمپرس سرد در محل تزریق به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه چند بار در روز می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند.
*   بالا نگه داشتن پاها:** هنگام استراحت، پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا درد و تورم کاهش یابد.

نکات مهم:

*   درد باید به تدریج کاهش یابد. اگر درد شما شدیدتر شد یا با علائم دیگری مانند قرمزی، تورم یا تب همراه بود، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   قبل از مصرف هر گونه دارو، با پزشک خود مشورت کنید.
*   از مصرف الکل خودداری کنید، زیرا الکل می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد و خونریزی را افزایش دهد.

۵. روند بهبودی و ظاهر پوست

درک روند بهبودی و تغییرات ظاهری پوست به شما کمک می‌کند تا انتظار واقع‌بینانه‌ای از نتایج درمان داشته باشید.

**تغییرات ظاهری پوست:**

*   **کبودی:** کبودی در ناحیه درمان طبیعی است و ظرف دو تا سه هفته به تدریج رفع می‌شود. شدت کبودی به میزان رگ‌های درمان شده و حساسیت پوست شما بستگی دارد.
*   **تورم خفیف:** تورم خفیف نیز طبیعی است و ظرف چند روز تا چند هفته کاهش می‌یابد.
*   **قرمزی:** قرمزی در ناحیه تزریق معمولاً ظرف چند روز از بین می‌رود.
*   **سفتی:** سفتی ناحیه درمان نیز طبیعی است و به تدریج رفع می‌شود. ماساژ ملایم با روغن‌های طبیعی می‌تواند به کاهش سفتی کمک کند (با مشورت پزشک).
*   **تیرگی یا برجستگی:** احتمال بروز تیرگی یا برجستگی محل تزریق وجود دارد که معمولاً به مرور برطرف می‌شود. استفاده از کرم‌های روشن کننده پوست (با تجویز پزشک) می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند.

**روند بهبودی:**

*   **هفته اول:** در هفته اول، کبودی، تورم و درد خفیف شایع است.
*   **هفته دوم تا سوم:** کبودی و تورم به تدریج کاهش می‌یابد.
*   **ماه اول:** سفتی ناحیه درمان ممکن است همچنان وجود داشته باشد. رگ‌های درمان شده شروع به محو شدن می‌کنند.
*   **سه تا شش ماه:** نتیجه نهایی درمان پس از سه تا شش ماه قابل مشاهده است.

**نکات مهم:**

*   صبور باشید. روند بهبودی ممکن است زمان‌بر باشد.
*   از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید تا از تیرگی پوست جلوگیری شود.
*   در صورت نگرانی از ظاهر پوست خود، با پزشک خود مشورت کنید.

 ۶. علائم هشدار و پیگیری

شناخت علائم هشدار و پیگیری منظم با پزشک برای جلوگیری از عوارض جدی ضروری است.

**علائم هشدار:**

*   **درد شدید و غیرعادی:** اگر درد شما شدیدتر شد یا با استامینوفن تسکین نیافت، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   **تورم یا قرمزی فراگیر:** اگر تورم یا قرمزی در ناحیه درمان به طور ناگهانی افزایش یافت، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   **خروج ترشح چرکی:** اگر از محل تزریق ترشح چرکی خارج شد، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   **تب:** اگر تب کردید، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   **بروز لک یا زخم جدید:** اگر در ناحیه درمان لک یا زخم جدیدی ایجاد شد، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   **تنگی نفس یا درد قفسه سینه:** اگر تنگی نفس یا درد قفسه سینه داشتید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. این علائم می‌تواند نشان دهنده لخته شدن خون در ریه‌ها باشد.

**پیگیری:**

*   **ویزیت پیگیری:** مراجعه و ویزیت پیگیری طبق نظر پزشک الزامی است. در ویزیت پیگیری، پزشک وضعیت بهبودی شما را ارزیابی می‌کند و در صورت نیاز، درمان‌های تکمیلی را تجویز می‌کند.

**نکات مهم:**

*   در صورت مشاهده هر یک از علائم هشدار، فوراً با کلینیک تماس بگیرید.
*   به تمام دستورات پزشک خود عمل کنید.
*   سوالات خود را با پزشک یا پرسنل کلینیک در میان بگذارید.

۷. نکات کلیدی و راهکارهای پیشگیری بلندمدت

برای حفظ نتایج اسکلروتراپی و جلوگیری از عود واریس، رعایت نکات کلیدی و راهکارهای پیشگیری بلندمدت ضروری است.

**نکات کلیدی:**

*   **حفظ وزن مناسب:** اضافه وزن و چاقی فشار بیشتری به رگ‌های پا وارد می‌کند و خطر عود واریس را افزایش می‌دهد.
*   **فعالیت روزانه:** فعالیت روزانه به بهبود گردش خون و جلوگیری از تجمع خون در رگ‌های پا کمک می‌کند.
*   **نوشیدن آب کافی:** نوشیدن آب کافی به حفظ سلامت رگ‌ها و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
*   **دوری از نشستن/ایستادن طولانی:** از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. اگر مجبور به نشستن یا ایستادن هستید، هر نیم ساعت یک بار، پاها را کمی حرکت دهید یا قدم بزنید.
*   **بالا نگه داشتن پاها:** هنگام استراحت، پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
*   **پوشیدن جوراب واریس:** در صورت نیاز، از جوراب واریس برای حمایت از رگ‌های پا استفاده کنید.
*   **مراقبت از پوست:** از پوست پاهای خود در برابر آسیب محافظت کنید. از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید.
*   **معاینات منظم:** برای معاینات منظم به پزشک خود مراجعه کنید.

راهکارهای پیشگیری بلندمدت:

*   تغییر سبک زندگی:** تغییر سبک زندگی و اتخاذ عادات سالم می‌تواند به حفظ نتایج اسکلروتراپی و جلوگیری از عود واریس کمک کند.
*   درمان‌های تکمیلی:** در صورت نیاز، از درمان‌های تکمیلی مانند لیزر درمانی یا رادیوفرکوئنسی برای از بین بردن رگ‌های باقیمانده استفاده کنید.



*   پیشگیری بهتر از درمان است.
*   با پزشک خود در مورد بهترین راهکارهای پیشگیری برای خود مشورت کنید.

**با آرزوی سلامتی | کلینیک فوق تخصصی قلب و عروق دلبان** 
**دکتر سید محسن جهرمی مقدم** 

تلفن تماس جهت مشاوره و پیگیری:05132042 – 09003204200