پزشک ممکن است آنژیوگرافی قلب را در موارد زیر تجویز کند:

علائمی از انسداد یا باریک بودن شریان مانند: نتایج غیرطبیعی تست استرس را نشان می‌دهد.

درد قفسه سینه جدید یا غیر معمول را تجربه می‌کند.

سکته مغزی، حمله قلبی یا نارسایی قلبی داشته است.

مشکلات دیگری دارد یا ممکن است داشته باشد که می‌تواند رگ‌های خونی را تحت تاثیر قرار دهد.

آنژیوگرافی  معمولا برای تشخیص بیماری قلبی استفاده می‌شود. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بیماری قلبی حدود 1 مورد از هر 4 مرگ را تشکیل می‌دهد. به همین خاطر است که تشخیص زودهنگام و درمان سریع می‌تواند خطر مرگ در اثر بیماری قلبی را کاهش دهد. پزشکان از آزمایش‌ها و روش‌های مختلفی مانند: آنژیوگرافی برای شناسایی و درمان انواع مختلف بیماری‌های قلبی استفاده می‌کنند.
تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی چیست؟

آنژیوگرافی ثبت و آنالیز پزشکی یک رگ خونی است که به‌درستی کار نمی‌کند. آنژیوپلاستی فرآیند بازکردن انسداد یک رگ خونی یا شریان مسدود است. آنژیوگرافی با دستگاه اشعه ایکس تخصصی و ید انجام‌می‌شود و آنژیوپلاستی با کاتتر بالون انجام‌می‌شود. طول عمر بیماران آنژیوپلاستی به نسبت زیاد است و این روش برای بهبود جریان خون به قلب و تسکین علائم انسداد عروق، مانند درد قفسه سینه (آنژین صدری) بسیار موثر است.

انواع آنژیوگرافی قلب

انواع مختلفی از آنژیوگرافی برای تشخیص انواع بیماری‌ها وجود دارند که عبارت‌اند از:

آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی کرونر یک تصویر تشخیصی است که از رنگ و اشعه ایکس مخصوص برای نشان دادن داخل عروق کرونر (قلب) استفاده می‌کند. این تصاویر برای شناسایی تنگی‌های شریانی که ممکن است مسئول درد قفسه سینه و حملات قلبی آینده باشند، استفاده می‌شوند. آنژیوگرافی روشی است که از تکنیک‌های تصویربرداری ویژه برای تولید آنژیوگرافی عروق کرونر استفاده می‌کند.

رای آماده شدن برای یک لوله بسیار کوچک (کاتتر) در یک رگ خونی در کشاله ران یا بازوی بیمار قرار داده می‌شود. نوک لوله در ابتدای شریان‌های تغذیه کننده قلب قرار می‌گیرد و مایع یا رنگ مخصوصی تزریق می‌شود. این مایع خاص با اشعه ایکس قابل مشاهده است که باریک شدن، انسداد و سایر ناهنجاری‌های شریان‌های خاص را مشخص می‌کند. به این اطلاعات به دست آمده آنژیوگرافی گفته می‌شود.

آنژیوگرافی دیجیتال (DSA)

تصویری از رگ‌های خونی در مغز برای تشخیص مشکل در جریان خون ارائه می‌دهد. این روش شامل قرار دادن یک کاتتر (یک لوله کوچک و نازک) در شریان پا و ارسال آن به عروق خونی در مغز است. یک رنگ کنتراست از طریق کاتتر تزریق می‌شود و تصاویر اشعه ایکس از رگ‌های خونی گرفته می‌شود.

آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی

آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA) یک دیگر از روش‌های غیرتهاجمی جهت تشخیص بیماری‌ها است که به کمک این تکنیک که ترکیبی از فناوری مغناطیسی است دا خل ورید‌های خونی را باز می‌کنند تا پزشک بتواند هر‌گونه مشکل داخل این رگ‌های خونی را به خوبی بررسی و ارزیابی کند. روش اغلب برای وارسی ناحیه قلب و عروق و بافت‌های نرم و جریان‌های خونی کاربرد دارد.

آنژیوگرافی ریه

تصویر اشعه ایکس از رگ‌های خونی که برای ارزیابی شرایط مختلف مانند: آنوریسم، تنگی (تنگی رگ خونی) یا انسداد استفاده می‌شود. یک رنگ (کنتراست) از طریق یک لوله انعطاف پذیر نازک که در یک شریان قرار داده شده است، تزریق می‌شود. این رنگ رگ‌های خونی را در اشعه ایکس قابل مشاهده می‌کند.

آنژیوگرافی کلیه

آنژیوگرافی کلیه یا  آرتریوگرافی نیز نامیده می‌شود مجموعه‌ای از اشعه ایکس از رگ‌های خونی کلیه با تزریق ماده حاجب به داخل کاتتر، که در رگ‌های خونی کلیه قرار می‌گیرد، تا هر‌گونه علائم انسداد یا ناهنجاری‌های موثر را تشخیص دهد. خون‌رسانی به کلیه‌ها است.

چرا از آنژیوگرافی استفاده می شود؟

آنژیوگرافی برای بررسی سلامت رگ‌های خونی مانند سرخرگ‌ها و جریان خون در آنها استفاده می‌شود. از این روش می‌توان برای تشخیص یا بررسی علائم مشکلات قلبی استفاده‌کرد، مشکلاتی از قبیل:

آترواسکلروز: گرفتگی عروق خونی یا باریک‌شدن شریان‌ها، که می‌تواند شما در معرض خطر سکته مغزی یا حمله قلبی قرار دهد.
نارسایی شریانی یا نارسایی قلبی: کاهش خونرسانی به عضلات پا
آنوریسم مغزی: وجود یک برآمدگی در یک رگ خونی در مغز شما
آنژین: درد قفسه سینه ناشی از کاهش جریان خون در عضلات قلب
لخته‌شدن خون یا آمبولی ریه: انسداد در شریان‌های تأمین‌کننده خون ریه‌ها

انسداد در خونرسانی به کلیه‌ها.

همچنین ممکن است از آنژیوگرافی در برنامه‌ریزی درمان برای برخی از این مشکلات و بیماری‌ها استفاده کرد.

آمادگی‌های ضروری قبل از عمل آنژیوگرافی قلب
نكات و مراقبت هاي قبل از آنژيوگرافي :

۱- درصورتی‌که از داروهای خاصی به‌طور منظم استفاده می‌کنید، لیست آن‌ها را با پزشک در میان بگذارید. از چند روز قبل، درباره مصرف داروها از پزشک سؤال کنید.

۲- بعضی از داروها مثل وارفارین با توصیه پزشک معالج تنظیم یا قطع می‌شود.

۳- روز قبل از آنژیوگرافی استحمام کنید و موهای بدن از جمله زیربغل، موهای بازو و دست ، زیرشکم تا بالای زانو را اصلاح کنید. (آقایان لازم است موهای سینه را نیز تمیز کنند.)

۴- درمورد ناشتا بودن قبل از آنژیوگرافی از پزشک خود سوال فرمایید، بعضی از بیماران لازم است قبل از آنژیوگرافی ناشتا باشند.

۵- روز قبل از آنژیوگرافی مرتب مایعات میل کنید، مصرف مرتب مایعات خوراکی به عملکرد کلیه و عروق بدن شما کمک می‌کند.

۶- شب قبل از آنژیو غذای سنگین نخورید و از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید.

7- اگر حساسیت به ماده‌های رنگی تزریقی یا سابقه بیماری‌های کلیوی دارید، با پزشک خود در میان بگذارید.

8-سابقه هرگونه آلرژی و حساسیت دارویی و بیماری‌های زمینه‌ای خودتان را با جراح قلب در میان بگذارید.

9- مدارک پزشکی از جمله: نوار قلب، اکوکاردیوگرافی، تست ورزش، اسکن قلب و آزمایشات خون را همراه داشته باشید.

مراحل آنژیوگرافی: در آنژیوگرافی چه اتفاقی می افتد؟

آنژیوگرافی قلب چگونه انجام می شود؟ 

عمل آنژیوگرافی در بخش رادیولوژی بیمارستان انجام‌می‌شود. مراحل انجام آنژیوگرافی و نحوه آنژیوگرافی قلب و سایر اعضا عبارتند از:

معمولا بیدار خواهید‌بود، اما ممکن است داروی آرام‌بخش برای شما تجویز شده‌باشد.

طریقه آنژیوگرافی اینگونه است که شما روی میز اشعه ایکس دراز می‌کشید و یک برش (برش) کوچک روی یک شریان ایجاد‌می‌شود (معمولا در نزدیکی کشاله ران یا مچ دست). معمولا برای انجام این برش از بی‌حس‌کننده موضعی استفاده‌می‌شود.

یک لوله انعطاف‌پذیر بسیار نازک (کاتتر) وارد شریان می‌شود.

کاتتر به دقت به ناحیه‌ای که نیاز به بررسی دارد، فرستاده می‌شود (مانند قلب).

یک رنگ (محیط کنتراست) به کاتتر تزریق می‌شود.

این رنگ باعث می‌شود که جریان خون در داخل رگ‌های خونی با اشعه ایکس قابل مشاهده باشد و هر ناحیه باریک یا مسدود‌شده در رگ خونی را نشان‌می‌دهد. رنگ بعدا از طریق کلیه‌ها و ادرار از بدن شما دفع می‌شود.

هنگامی‌که رنگ در رگ‌های خونی شما جریان می‌یابد، تعدادی تصویر اشعه ایکس گرفته‌می‌شود.

آنژیو کردن قلب می‌تواند بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول بکشد. معمولا چند ساعت بعد از آنژیوگرافی می‌توانید به خانه بروید.

آیا آنژیوگرافی بیهوشی دارد؟

آیا آنژیو قلب بیهوشی داردو علت بیهوشی انژیو قلب چیست؟ انژیوگرافی معمولا نیازی به بیهوشی ندارد و شما روند انجام فرایند را با هوشیاری می‌گذرانید. اما برای اینکه درد نکشید و مشکلی پیش نیاید، از آرام‌بخش برای شما استفاده می‌شود. البته که برای کودکان و افرادی که سن و سال کمی دارند و بی‌قراری می‌کنند، بیهوشی عمومی مورد نیاز است.

چگونه برای آنژیوگرافی آماده شویم؟

قبل از انجام آنژیوگرافی ممکن است از شما خواسته‌شود تا توسط پزشک معاینه شوید که برخی مسائل بررسی شود، از جمله:

سابقه پزشکی شما، به خصوص آلرژی.

داروهای مصرفی، پزشک دستورات لازم در مورد مصرف داروها را به شما خواهد‌داد.

انجام آزمایش‌هایی برای بررسی سلامت عمومی شما، از جمله معاینه فیزیکی و آزمایش خون.

صحبت در مورد آنژیوگرافی، از جمله اینکه آنژیوگرافی چگونه انجام‌می‌شود، چه خطراتی دارد، چه کاری باید قبل از آزمایش انجام دهید و اینکه آیا تمایل دارید در روز آنژیوگرافی آرام‌بخش مصرف کنید یا نه.

اگر تصمیم به مصرف آرام‌بخش داشته‌باشید، از شما خواسته می‌شود تا چند ساعت قبل از آزمایش غذا نخورید. همچنین باید ترتیبی دهید که شخصی شما را از بیمارستان به خانه برساند. زیرا نمی‌توانید خودتان را به خانه برسانید.

بعد از آنژیوگرافی چند روز بستری دارد؟

پس از انجام آزمایش شما را به بخش ریکاوری می‌برند، جایی‌که از شما خواسته‌می‌شود چند ساعت بی‌حرکت دراز بکشید تا از خونریزی ناشی از بریدگی کنترل شود. مدت بستری آنژیوگرافی کم است و معمولا می‌توانید در همان روز به خانه بروید، اگرچه گاهی اوقات ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان بمانید.

ممکن است قبل از رفتن به خانه نتایج آزمایش را به شما اطلاع‌دهند. با‌این‌حال، تصاویر اشعه ایکس اغلب نیاز به بررسی دقیق دارد و نتایج برای چند هفته بعد آماده می‌شود.

مراقبت بعد از آنژیوگرافی قلب چیست؟ (مراقبت های بعد از آنژیوگرافی)
نکته بسیار مهم بعد از آنژیوگرافی این است که شما نباید در هیچ شرایطی داروهای خود را قطع کنید حتی در مسافرت، مهمانی یا در هر جایی که باشید باید روزانه داروهای خود را مصرف کنید.

رژیم غذایی شما بهتر است که کم نمک و کم چربی باشد و حدالامکان از سبزیجات و میوه های تازه استفاده کنید.

از برداشتن اجسام و وسایل سنگین و همچنین ورزش‌های سنگین پرهیز کنید بجای آن روزانه به مدت ۵ دقیقه پیاده روی کنید و مدت پیاده روی را تا ۳۵ دقیقه افزایش دهید. انجام فعالیت سبک روزانه بعد از آنژیوگرافی بلامانع است.

هرگونه سیگار و دخانیات را بعد از آنژیوگرافی ترک کنید.

توصیه میشود ۲ الی ۳ روز بعد از آنژیوگرافی رانندگی نکنید.

بعد از آنژیوگرافی مصرف مرتب مایعات خوراکی مهم است، به طور مرتب آب، آب میوه طبیعی ( نه کارخانه ای)، چای کم رنگ مصرف کنید. مصرف مرتب و منظم مایعات خوراکی به عملکرد کلیه و عروق و همچنین برای دفع مایع تزریق شده به داخل رگ‌های شما کمک میکند.

اگر آنژیوگرافی از دست برای شما نجام شده است، توصیه میکنیم تا یک هفته از فشار زیاد روی مچ دست یا برداشتن جسم سنگین پرهیز کنید و با دستی که عمل آنژیوگرافی روی آن انجام شده است تا ۲ هفته فعالیت سنگین انجام ندهید.

اگر آنژیوگرافی از پا برای شما انجام شده است، بهتر است تا یک هفته بعد از آنژیوگرافی از فشار زیاد روی پاها مثل برداشتن جسم سنگین، بالا رفتن از پله و هر گونه فشار آوردن به محل آنژیوگرافی خودداری فرمائید.

یک الی دو هفته بعد از آنژیوگرافی برای معاینه مجدد به پزشک معالج خود مراجعه کنید.

آیا آنژیوگرافی درد دارد؟

این روش هم مانند هر نوع عمل تشخیصی ممکن است کمی درد را به همراه داشته باشد، البته که به دلیل غیر تهاجمی بودن آن بسیار خفیف‌تر از سایر تکنیک‌های تشخیصی و درمانی است. البته برای رفع آن مقدار کم هم از انواع بی‌حس کننده‌های موضعی استفاده می‌کنند تا بیمار دچار هیچ گونه درد و رنجی نشود و با خیال راحت به تشخیص و درمان خود بپردازد.

طول مدت زمان انجام عمل آنژیوگرافی چقدر است؟

این آزمایش 30 دقیقه تا 1 ساعت طول می‌کشد، اگرچه بسته به مورد می‌تواند متفاوت باشد.

عوارض جزئی عمل آنژیوگرافی (مثل جای زخم آنژیوگرافی)
عوارض جزئی عمل آنژیوگرافی قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خونریزی زیر پوست در محل زخم که این مشکل پس از چند روز برطرف می‌شود، اما اگر نگران هستید می‌توانید با پزشک خود تماس بگیرید.

کبودی حاصل از ورود کاتتر برای چند هفته باقی‌می‌ماند.

آلرژی به رنگ کنتراست که باعث بروز علائمی مانند بثورات پوستی می‌شود: قبل از انجام آنژیوگرافی باید در مورد هرگونه حساسیت و آلرژی با پزشک خود صحبت‌کنید.

درد کتف بعد از عمل آنژیوگرافی

عفونت که ممکن است در محل بریدگی ایجاد شود. این عفونت باعث قرمزی، داغی، متورم‌شدن و دردناک‌شدن ناحیه می‌شود. برای درمان این عفونت ممکن است نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی داشته‌باشد.

علت درد دست و پا بعد از آنژیوگرافی چیست؟ (آیا آنژیوگرافی درد دارد؟)

از آنجایی که از طریق مچ و ساعد کتتر آنژیوگرافی را وارد بدن می‌کنند و از عروق تصویربرداری می‌کنند، ممکن است که مچ دست شما بعد از اتمام فرایند، درد داشته‌باشد.

توجه داشته‌باشید که بیشتر افراد تا ۱ یا ۲ روز بعد از انجام انژیو گرافی درد دارند و بعد از آن معمولا درد با لمس احساس می‌شود و افزایش پیدا می‌کند. البته که کبودی و زخم تا ۱ یا ۲ هفته بعد از انجام فرایند، ممکن است پابرجا باشد. اگر مشکلات دست بیشتر از ۱ یا ۲ هفته طول بکشد و درد به جای کاهش افزایش پیدا کند، احتمال عفونت و ایجاد مشکلات دیگر وجود دارد. بنابراین باید با دکتر مشورت کنید. البته که می‌توانید با استفاده از موارد زیر به کاهش درد دست خود کمک کنید؛

می‌توانید با کمک یک آیس پک یا کمپرس سرد و قرار‌دادن آن بر روی محل درد زخم، احساس بهتری پیدا کنید. هر چند ساعت یکبار می‌توان این آیس پک را بر روی محل زخم به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه قرار داد.

اگر آیس پک ندارید، می‌توانید به سادگی آن را درست کنید. یک حوله یا چند گاز را بر روی زخم خود بگذارید و سپس یخ را بر روی آن قرار دهید.

برای درد پا، پیاده روی بعد از آنژیوگرافی می‌تواند کمک کننده باشد.

عوارض آنژیوگرافی از دست

رسیدن به عروق قلب و تصویربرداری از آنها از طریق دست و پا ممکن است. در انژیوگرافی کرونر یا آنژیوگرافی قلب، تصاویر عروق قلب از طریق وارد کردن یک کتتر از طریق ساعد، انجام‌می‌شود.

کتتر که یک لوله‌ی باریک و نازک است از طریق شریانی در ساعد وارد کرونر اصلی قلب می‌شود و با وارد کردن ماده‌ی کنتراست مخصوص اشعه‌ی ایکس، می‌توان تصاویر مناسبی از عروق قلبی گرفت. عوارض انژیوگرافی یا آنژیو قلب از دست شامل موارد زیر است:

برای اینکه بتوان توسط اشعه ایکس از عروق کرونر قلبی تصویربرداری کرد، لازم است که ماده‌ی حاجب وارد بدن شود. این ماده‌ی رنگی مخصوص ممکن است که به کلیه آسیب‌هایی وارد کند. البته که آسیبی که به کلیه وارد می‌شود در موارد زیادی موقتی است و بعد از مدتی برطرف می‌شود.

گاهی ممکن است که در اثر وارد‌شدن کتتر به داخل کرونر، فرد به سکته‌ی قلبی و یا حمله‌ی قلبی دچار شود. این حالت بسیار خطرناک است و ممکن است که در موارد نادر بروز کند.

از آنجایی که کتتر از داخل عروق عبور می‌کند و عروق دیواره‌ی بسیار نازکی دارند، ممکن است آسیب ببیند. در صورت آسیب‌دیدن دیواره‌ی عروق و ایجاد پارگی در آنها، فرد به خونریزی داخل مبتلا می‌شود که می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند.

در مواردی ممکن است که فرد به ماده‌ی رنگی واکنش شدید حساسیتی نشان‌دهد و به شوک آنافیلاکسی دچار شود. این واکنش می‌تواند بسیار خطرناک باشد و حتی ایجاد مرگ کند. علائم شوک آنافیلاکسی می‌تواند شامل سرگیجه، سبک‌شدن سر، تنگی نفس و از دست‌دادن هوشیاری باشد.

نتیجه‌گیری
یکی دیگر از نعمات پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینه پزشکی همین بررسی و تشخیص های دقیق و چه بسا درمان های غیر تهاجمی و سریع است که آنژیوگرافی نیز یکی از همان تکنیک های نوین به کار برده شده در این زمینه است که بسیاری از بیماران قلبی را از بروز مشکلات جدی تر و حتی مرگ نجات داده است.