فشارخون بالا، یکی از شایعترین مشکلات جامعه امروزی است.

بیماری فشارخون در اکثر موارد بی علامت است و به طور اتفاقی یافت می شود و گاها زمانی تشخیص داده می شود که عوارض جدی و غیرقابل برگشت آن اتفاق افتاده است.

از این جهت، این بیماری قاتل بی صدا نام دارد.

در اکثر موارد، فشارخون بالا اولیه و به علت افزایش سن و در زمینه ژنتیک می باشد. اما گاهی در برخی موارد، فشار خون بالا در اثر عاملی ثانویه و کاملا قابل درمان است.

یکی از این علل ثانویه قابل درمان، تنگی شریان کلیه می باشد.

کلیه دارای یک شریان اصلی است که مسئول خونرسانی به کلیه است و در ضمن حاوی موادی است که لازم است در کلیه ها تصفیه شوند. تنگی شریان کلیه به معنی باریک شدن لومن داخلی آن می باشد.

به دنبال تنگی این شریان، جریان خون در کلیه ها کاهش یافته و در نهایت بافت کلیه ها آسیب می بیند.

به علاوه، با کاهش خونرسانی به بافت کلیه ها، هورمونی به نام رنین از کلیه ها ترشح می شود..

رنین باعث افزایش ترشح هورمون آنژیوتانسین و آلدوسترون می شود. ای هورمون ها بر روی عروق بدن و کلیه ها اثر گذاشته و باعث افزایش انقباض عروقی و افزایش بازجذب مجدد آب و نمک در کلیه ها می شوند.

افزایش حجم عروق به دنبال تجمع آب و نمک در آن ها و همچنین انقباض عروقی، منجر به افزایش فشار خون می شوند.

علل

علت های مختلفی باعث تنگی شریان کلیه به صورت یکطرفه یا دوطرفه می شوند.

این علل عبارتند از:

آترواسکلروز شریان کلیوی

اصلی‌ترین مکانیسم  و تنگی شریان کلیوی، آترواسکلروز این شریان است.

آترواسکلروز به معنی رسوب پلاک های آترواسکلروتیک است که ترکیبی از گلبولهای سفید التهابی و کلسترول و چربی و کلسیم هستند.

این پلاک ها در واقع مشابه همان پلاک‌هایی هستند که در عروق قلب رسوب کرده و باعث تنگی  شریان های قلبی و سکته قلبی می شوند.

این مکانیسم تنگی در سن بالا، آقایان، افراد سیگاری و افراد دیابتی شایع تر است.

فیبروماسکولار دیسپلازی

گاهی قسمت عضلانی عروق ضخیم شده و باعث باریکی لومن داخلی عروق می شود. این بیماری در خانم ها شایع تر است و گاهی باعث تنگی شریان و فشارخون بالا در اطفال می شود.

لخته مهاجر از قلب

گاهی در اثر نارسایی قلبی، تنگی دریچه میترال و یا آریتمی هایی مثل ریتم فیبریلاسیون دهلیزی، لخته خون در قلب ایجاد می شود.

گاهی این لخته کنده شده و به سایر عروق مثلا عروق کلیه مهاجرت کرده و باعث انسداد عروق می شود.

واسکولیت ها

واسکولیت یا التهاب عروقی معمولا در زمینه بیماری های التهابی خودایمنی ایجاد شده و باعث تنگی شریان های بدن می شوند.

آسیب شریان در اثر ضربه

ضربه بسته یا باز به شکم و پهلو می تواند باعث آسیب شریان های کلیه شود.

پارگی شریان در اثر دایسکسیون آئورت

گاهی شریان آئورت پاره شده و در صورتیکه این پارگی به شریانهای کلیوی هم منتشر شود، باعث تنگی شریان و آسیب کلیه ها و فشارخون بالا می شود.