انواع برادی آریتمی‌های قلبی

برادی آریتمی‌ها بر اساس محل ایجاد اختلال در سیستم هدایت الکتریکی قلب طبقه‌بندی می‌شوند. در اینجا به بررسی انواع مهم برادی آریتمی‌ها می‌پردازیم:

1– اختلالات گره سینوسی:

این اختلالات در گره سینوسی (SA node) که ضربان ساز طبیعی قلب است، رخ می‌دهند.

برادی کاردی سینوسی (Sinus Bradycardia):

علل:

طبیعی: در افراد سالم و ورزشکاران حرفه‌ای ممکن است به صورت فیزیولوژیک ضربان قلب آهسته داشته باشند.

بیماری‌ها: کم کاری تیروئید، هیپوترمی (کاهش دمای بدن)، بیماری‌های قلبی (به ویژه ایسکمی قلبی)، افزایش فشار داخل جمجمه، آپنه خواب، عفونت‌های خاص، برخی داروها (مانند بتا بلوکرها، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، دیگوکسین).

علائم: اغلب بدون علامت است. در صورت بروز علائم، ممکن است شامل خستگی، سرگیجه، سبکی سر، ضعف، تنگی نفس، و در موارد شدید غش کردن باشد.

درمان:

عدم نیاز به درمان: در افراد بدون علامت و ورزشکاران.

درمان علت زمینه‌ای: اگر برادی کاردی ناشی از بیماری خاصی باشد (مانند کم کاری تیروئید یا مصرف دارو).

داروها: داروهایی مانند آتروپین (در موارد اورژانسی).

ضربان ساز مصنوعی (Pacemaker): در مواردی که برادی کاردی علامت‌دار باشد یا ناشی از اختلالات گره سینوسی باشد که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهد.

نکات مهم: برادی کاردی سینوسی ممکن است در افراد سالم و ورزشکاران دیده شود و در صورت عدم وجود علائم نیاز به درمان ندارد. اما در صورت بروز علائم یا همراهی با بیماری‌های دیگر، درمان لازم است.

بیماری گره سینوسی (Sick Sinus Syndrome – SSS):

علل: اختلال در عملکرد گره سینوسی که می‌تواند ناشی از پیری، بیماری‌های قلبی، التهاب، فیبروز، یا اختلالات ژنتیکی باشد.

علائم: برادی کاردی سینوسی، تاکی کاردی دهلیزی (به صورت متناوب)، توقف سینوسی (توقف موقت فعالیت گره سینوسی)، بلوک خروجی گره سینوسی (عدم هدایت تکانه از گره سینوسی). این علائم ممکن است به صورت متناوب بروز کنند. سایر علائم شامل خستگی، سرگیجه، سبکی سر، تنگی نفس، و غش کردن است.

درمان:

ضربان ساز مصنوعی (Pacemaker): درمان اصلی در SSS، به خصوص اگر علائم شدید و مکرر باشند.

داروها: برای کنترل آریتمی‌های همراه (مانند داروهای ضد انعقاد برای فیبریلاسیون دهلیزی).

نکات مهم: SSS می‌تواند منجر به نوسانات ضربان قلب (برادی کاردی و تاکی کاردی به صورت متناوب) شود. درمان با ضربان ساز مصنوعی اغلب لازم است.

2- بلوک های قلبی (Atrioventricular Block – AV Block):

این اختلالات در سیستم هدایت الکتریکی قلب بین دهلیزها و بطن‌ها (معمولاً در گره دهلیزی-بطنی یا بافت های اطراف آن) رخ می‌دهند و مانع از انتقال صحیح تکانه‌های الکتریکی بین این دو حفره می‌شوند. بلوک‌های قلبی بر اساس شدت اختلال به سه درجه طبقه‌بندی می‌شوند:

بلوک قلبی درجه یک:

علل: بیماری‌های قلبی، مصرف برخی داروها، افزایش تون واگ، اختلالات الکترولیتی.

علائم: معمولاً بدون علامت است.

درمان: اغلب نیازی به درمان ندارد مگر اینکه علت خاصی وجود داشته باشد که باید درمان شود.

نکات مهم: معمولاً بی‌ضرر است و نیازی به درمان ندارد، مگر اینکه به درجه بالاتر تبدیل شود.

بلوک قلبی درجه دو:

علل: مشابه بلوک قلبی درجه یک، بیماری‌های قلبی، ایسکمی قلبی، مصرف برخی داروها، اختلالات الکترولیتی.

علائم: می‌تواند بدون علامت یا با علائمی مانند خستگی، سرگیجه، سبکی سر، غش کردن باشد.

درمان: بستگی به نوع بلوک دارد. ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد، اما اگر علامت‌دار باشد یا به نوع پیشرفته تر تبدیل شود، ممکن است نیاز به ضربان ساز مصنوعی باشد.

بلوک درجه دو موبیتز نوع یک (ونزباک): معمولاً پیش آگهی بهتری دارد و ممکن است به درمان نیاز نداشته باشد.

بلوک درجه دو موبیتز نوع دو: خطرناک‌تر است و معمولاً نیاز به ضربان ساز دارد.

نکات مهم: بلوک قلبی درجه دو بسته به نوع آن، می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به ارزیابی و درمان داشته باشد.

بلوک قلبی درجه سه (بلوک کامل قلبی):

علل: بیماری‌های قلبی، ایسکمی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ای قلب، کاردیومیوپاتی، برخی داروها.

علائم: خستگی شدید، سرگیجه، سبکی سر، تنگی نفس، غش کردن، ایست قلبی.

درمان: ضربان ساز مصنوعی (Pacemaker) درمان ضروری است.

نکات مهم: بلوک قلبی درجه سه یک وضعیت جدی است که در صورت عدم درمان، می تواند منجر به مرگ ناگهانی شود.